Adaptieve bouwstenen ontwerpen en ontwikkelen

Het voorbije academiejaar werden in vier opleidingen pilootprojecten uitgevoerd waarbij docenten onder begeleiding van een instructional designer (onderwijsondersteuner) adaptieve bouwstenen ontwierpen, ontwikkelden, aanboden en evalueerden met studenten. 

“Adaptieve bouwstenen” is de verzamelnaam die we gebruiken voor online leerpaden en digitale leermiddelen waarvan de activiteiten (leerpaden) of inhouden (leermiddelen) zich aanpassen tijdens het gebruik ervan op basis van de handelingen of kenmerken van de student.

In deze Digitaleren-tip lichten we een tipje van de sluier op over de software die bij elk van deze pilootprojecten werd gebruikt. Zie dit als smaakmaker voor een reeks van Digitaleren-tips die we volgend academiejaar zullen voorzien.

Vier pilootprojecten in AJ 2022-2023

Korte omschrijving

Cléante Dierickx ontwikkelde in dit pilootproject toetsvragen waarbij enerzijds op basis van parameters voor elke student (of elke poging) andere waarden worden gebruikt voor de variabelen waarmee de student moet werken (geparametriseerd) en anderzijds de opbouw van de vraag verandert op basis van de antwoorden die de student geeft (adaptief).

Alle studenten zien bij de start dezelfde vraag, maar met andere waarden (geparametriseerd). Eens studenten een eerste antwoord geven, worden voor studenten, die het antwoord niet correct hebben, steeds meer detailstappen getoond die ze opnieuw moeten beantwoorden (adaptief).

Software

In dit pilootproject werd gebruik gemaakt van een combinatie van de leeromgeving en een toetsplatform.

De Toledo-cursus is voor de studenten de toegangspoort tot het ondersteunend studiemateriaal.

Studenten die voor fluïdomechanica extra oefeningen moeten doen vinden in de Toledo-cursus een webkoppeling met LTI-verbinding.

In het Möbius-platform werden de geparametriseerde én adaptieve toetsvragen opgesteld en samengebracht in een assignment.

De webkoppeling met LTI-verbinding vanuit de Toledo-cursus zorgt ervoor dat studenten automatisch een account op Möbius krijgen en ingeschreven worden in de Möbius-class. Daardoor krijgen ze toegang tot het assignment.

De behaalde score op het Möbius-assignment wordt weggeschreven in de Toledo-cijferlijst. In het Möbius-gradebook kunnen de docenten de detailinformatie vinden van elke student.

Korte omschrijving

Clemens SoenenCaroline Goeman en Koen Van Landeghem werkten voor het OPO “Geneeskunde en heelkunde” samen aan het scenario en de opnames van een adaptieve video: “Verpleegkundige technieken: intramusculaire en subcutane inspuitingen”.

Naar analogie met een interactieve video – waarvan je misschien de Kaltura Quiz kent – wordt de video ook onderbroken door vragen waarop de student kan antwoorden.

In tegenstelling echter tot een interactieve video, heeft het antwoord van de student ook een effect op het verdere verloop van de video zelf. Bij een juist antwoord wordt het scenario verdergezet, terwijl bij een foutief antwoord het gevaar van een foute keuze in de video wordt getoond of toegelicht.

De adaptiviteit in deze video zorgt ervoor dat studenten zelf kunnen kiezen hoe ze doorheen het volledige scenario navigeren en geeft hen ook in de video zelf extra informatie bij foute of gevaarlijke keuzes.

Software

In dit pilootproject werden verschillende pakketten gebruikt voor het ontwerp, de productie en het aanbieden van de video.

Het whiteboard-platform Miro werd gebruikt om  met de verschillende collega’s en ondersteuners het gewenste scenario en de verschillende vertakkingen in dit scenario te visualiseren en te bespreken. 

Wanneer er voldoende consensus was over het branching scenario werd in een gedeeld Word-document gewerkt aan het script voor de opnames van de video, audio en de benodigde teksten en afbeeldingen.

Dit gaat natuurlijk over videoproductie, dus met  de nodige ondersteuning, de gewaardeerde bijdrage van studenten, camera’s en microfoons werden de opnames gemaakt.

Camtasia Studio werd gebruikt om de montage van de audio, video en visuele elementen te doen, wat resulteerde in verschillende videofragmenten.

Het platform voor adaptieve video stornaway.io werd gebruikt om – op basis van het miro-board – de videofragmenten, vraagteksten en vertakkingen tot een adaptive video samen te voegen.

Studenten van elke campus gebruikten hun Toledo-cursus om via de mappen tot bij een item te komen waarin de instructie voor studenten was opgenomen en de adaptieve video werd ingesloten.

Korte omschrijving

Veerle De Donder geeft het OPO “Frans” aan studenten uit verschillende afstudeerrichtingen van de opleiding Sociaal Werk. In de opleiding zitten diverse studenten die Nederlands of Frans als moedertaal hebben. 

In dit pilootproject ontwikkelde ze een adaptief leerpad op het eCourses-platform van Odisee. 

Studenten hadden de vrije keuze om eerst te proberen slagen voor de quiz per verleden tijd of om het voorgestelde leerpad te volgen. Voor elke verleden tijd was er een opeenvolging van activiteiten voorzien: lees de theorie van de vervoeging, maak de oefeningen, doe de quiz.

Studenten moeten 80% op de quiz behalen om naar de volgende verleden tijd door te kunnen gaan.

De studenten gebruikten de e-course om de leerstof van het secundair te herhalen. Tijdens een geplande les op de campus werd het gebruik van de verleden tijd herhaald en (vooral mondeling) ingeoefend.

Software

In dit pilootproject werd gebruik gemaakt van een combinatie van de mogelijkheden van het eCourses-platform en activerende bouwstenen.

Studenten kunnen zichzelf inschrijven voor de e-course en volgen het voorgestelde leerpad op basis van de hoofdstukken die worden aangeboden. Elk hoofdstuk is een pagina met theorie en oefeningen, gevolgd door een quiz.

De formatieve oefeningen werden gemaakt in het H5P-platform door gebruik te maken van verschillende vraagtypes. Deze werden ingesloten in pagina’s van de e-course.

Voor de toetsen die de voortgang moesten vastleggen, werd de Quiz-functionaliteit van het eCourses-platform gebruikt.

Elke quiz was opgebouwd uit een pool van drie vragen waaruit willekeurig gekozen werd. Elke vraag bevatte 10 invuloefeningen. Afhankelijk van de behaalde score op de quiz, kregen studenten een andere feedback-instructie.

In de Toledo-B-cursus (die de studenten van de drie afstudeerrichtingen samenvoegt in 1 cursus) wordt de instructie om in te schrijven en de link naar de e-course voorzien.

Korte omschrijving

In het OPO “ICT-vaardigheden” wordt in het 2de semester het OLA “Spreadsheets” aangeboden. Dit OLA wordt in afstandsonderwijs en voor de campusstudenten aangeboden. 

In dit pilootproject ontwikkelde Els Peeters een nieuw adaptief leerpad in een Ultra-cursus van Toledo. 

Het OLA “Spreadsheets” omvat 9 lessen in het tweede semester die volledig online en asynchroon doorgaan, nooit in de klas. Studenten kunnen zelf bepalen op welke manier ze de mogelijkheden van het online leerpad gebruiken en krijgen daarover informatie in de cursuswijzer die ze ook vinden in de Ultra-cursus.

Studenten die na twee pogingen op de toets geen voldoende hoge score behalen, krijgen de uitnodiging om een coaching te boeken tijdens het voorziene spreekuur.

Voor de permanente evaluatie van het vak, moeten studenten 4 opdrachten uitvoeren. De informatie over de deadlines van deze opdrachten zijn van bij de start beschikbaar. De opdrachten zelf worden pas toegankelijk wanneer de student succesvol scoorde op de juiste toets die eraan voorafgaat.

Software

Voor de opbouw van het adaptieve leerpad worden de mogelijkheden van Ultra-cursussen in Toledo gebruikt. 

In de Toledo-cursus (in dit geval een Ultra-cursus) krijgen studenten in eerste instantie toegang tot een leermodule “Cursuswijzer voor studenten” met daarin een aantal documenten en reeds een toets.

In de cursuswijzer wordt o.m. ook toegelicht welke iconen gebruikt worden in de digitale lessen van het leerpad om de verschillende soorten studiemateriaal aan te duiden. Zo wordt gebruik gemaakt van een handboek, worden kennisclips & demonstraties aangeboden en zijn er oefeningen en ander aanvullend materiaal beschikbaar. De software die hiervoor nodig is, laten we in dit artikel even buiten beschouwing.

Van elke les is de leermodule zichtbaar voor de studenten. Ook de vier opdrachten zijn zichtbaar. Studenten kunnen hierdoor de naam, de beschrijving en de deadline (van opdrachten) van bij de start van het semester zien.

De leermodules en opdrachten zijn wel zichtbaar, maar niet toegankelijk voor de studenten. Ze worden toegankelijk gemaakt op basis van vrijgavevoorwaarden. Enkel een student die aan de vrijgavevoorwaarde voldoet, kan doorklikken op de leermodule of de opdracht. De meest gebruikte voorwaarde is dat de student op een bepaalde toets minstens een bepaalde score moet behaald hebben.

Studenten die een poging op een toets willen wagen, vooraleer ze de digitale lessen zelf bekijken, kunnen via de Cijferlijst bovenaan de toetsen bekijken. Toetsen waarvoor ze aan de vrijgavevoorwaarden voldoen, kunnen ze ook vanuit dit overzicht starten.

Nieuwsgierig naar meer?

Als je de adaptieve leermiddelen en leerpaden in dit project bekijkt, dan hebben ze één gemeenschappelijk kenmerk: het is de docent die de regels voor de adaptiviteit bepaalt en implementeert.

  • Bij de adaptieve video bepalen de docenten in overleg welke vragen gesteld worden en hoe het scenario verloopt.
  • Bij de adaptieve toetsvragen bepaalt de docent wat de feedback is op een verkeerd antwoord en hoeveel deelstappen aangeboden worden.
  • In het adaptieve leerpad “Spreadsheets” worden de criteria voor voortgang door de docent bepaald en via vrijgavevoorwaarden ingesteld.
  • Ook in het adaptieve leerpad “La formation des temps du passé” beslist de docent wat de voorwaarde is om verder te kunnen en word dit bij elke quiz ingesteld.

We kozen er dan ook bewust voor om in dit project te werken aan “op regels gebaseerde adaptieve bouwstenen”. 

Anders wordt het wanneer de regels niet door de docent zelf worden opgesteld of ingegeven, maar door het systeem of het platform. Dergelijke “op AI-gebaseerde adaptieve bouwstenen” zijn reeds beschikbaar en kenden de laatste maanden een versnelling.

Lees het artikel: “Wat is adaptief leren?” wanneer je je in deze terminologie verder zou willen verdiepen.

Met ICTO houden we de vinger aan de pols voor beide soorten adaptieve bouwstenen.

In het voorsprongfondsproject Adaptieve bouwstenen voor online en blended onderwijs gebruiken we het schema adaptieve bouwstenen als kapstok om een gemeenschappelijk jargon op te bouwen.

Tijdens de EPIK-vergadering van april 2023 werd een toelichting hierbij gegeven. Je ziet in de bewerkte opname hoe er binnen het project een onderscheid wordt gemaakt tussen leerpaden, leermiddelen en technologieën.

Met dank aan...

De docenten en studenten die hebben meegewerkt aan de pilootprojecten en ook:

María Lucero is doctor in de pedagogische wetenschappen en begeleidde de docenten in de verschillende pilootprojecten projectmatig en onderwijskundig. 

Om haar rol als instructional designer en coach te beschrijven, publiceerde ze het artikel: “Hoe docenten betrekken en begeleiden bij het ontwerpen van digitaal adaptief leren?” (ook beschikbaar in het Engels)

Nele Vermoere is bachelor in lager onderwijs, volgde de Ba-na-Ba Schoolontwikkeling en beschrijft zichzelf als Communicator. 

Ze werd recent lid van het projectteam “Adaptieve bouwstenen” en zorgt voor de organisatie van informatie- en trainingsessies voor de onderwijsondersteunende diensten. 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *